COVID-19 Aşıları ve Kalp Krizi riski hakkında bilgiler
COVID-19 aşılarının kalp krizine sebep olduğu konusunda bugüne kadar yapılan araştırmalar, net bir bağlantı göstermiş değil. Çeşitli aşı türleri - ölü virüs ya da mRNA aşıları- üzerinde gerçekleştirilen onlarca çalışma, aşılar ve kalp rahatsızlıkları arasında doğrudan bir ilişki bulunmadığını ortaya koymuştur. Ancak, COVID-19 pandemisi sürecinde, son bir yıl içinde kalp krizlerinde belirgin bir artış olduğu gerçeğini de göz ardı etmemeliyiz. Bu artışın sebepleri aşılar değil, daha farklı etkenlerdir. Peki, bu sebepler nelerdir?
Kalp krizlerindeki artışın sebepleri
1. Pandemi döneminde, sokağa çıkma kısıtlamaları ve genel sağlık hizmetlerindeki yoğunluk nedeniyle "birinci basamak sağlık hizmetleri" aksamıştır. Bu durum, mevcut kalp hastalarının ve potansiyel kalp hastası adaylarının rutin sağlık kontrollerini yapamamasına, ilaçlarını düzenli alamamasına ve gerekli takipleri tamamlayamamasına yol açmıştır.
2. Evde kalma zorunluluğu ve hareketsiz yaşam, kalp damar sağlığımızı olumsuz yönde etkilemiştir.
3. Pandemi sürecinde, birçok insanın beslenme alışkanlıkları değişmiş ve kalbe zararlı olabilecek besinlere yönelim artmıştır.
4. Sosyal izolasyon, psikolojik baskı, depresyon ve yalnızlık hissi, kalp sağlığını tehdit eden etmenler arasında yer almıştır.
5. Pandemi sürecinde artan uyku sorunları da kalp sağlığını olumsuz yönde etkilemiştir.
6. Virüs salgınlarının zirve yaptığı dönemlerde, kalp krizlerinde de artış olduğu bilinmektedir. COVID-19 virüsünün, kalp sağlığını bozabilecek potansiyeli göz önünde bulundurulmalıdır. COVID-19 virüsünün hücrelere girme mekanizması olan "spike proteinler", bağışıklık molekülleri olan "kompleman proteinleri-MASP2" ile etkileşime geçerek, aşırı enflamasyona ve damar içi pıhtılaşmaya yol açabilirler.
Sonuç
COVID-19 aşılarının kalp krizine sebep olduğuna dair iddialar, güvenilir bilimsel kaynaklarca desteklenmemektedir. Ayrıca, bu aşıların pıhtı oluşumunu tetiklediği ya da pıhtılaşma süreçlerini hızlandırdığı iddialarının da bilimsel bir dayanağı bulunmamaktadır.
Kalp Krizi Durumunda Yapılacaklar
1. Kalp krizi şüphesi durumunda ilk yapmanız gereken, iki adet aspirini çiğnemektir. Eğer ağrınız beş dakika içerisinde geçmezse, doktorunuzun daha önceden vermiş olduğu dilaltı ilacını kullanabilirsiniz.
2. Bu durumda hareket etmek, yürümek veya odada dolaşmak doğru değildir. Oturun veya ayaklarınızı yüksekte tutarak dinlenin. Bu sırada yakınlarınız, sizi koroner anjiyografi, stent gibi işlemler yapabilecek bir hastaneye ulaştırmak için hazırlık yapmalı ve bir ambulans çağırmalıdır.
3. Eğer ambulansın geç kalacağını düşünüyorsanız, vakit kaybetmemek adına kendi imkanlarınızla bir araçla hastaneye gitmeyi düşünebilirsiniz. Ancak unutmayın, ambulanslar diğer araçlardan daha hızlı hareket edebilir ve ambulanstaki doktor acil müdahalede bulunabilir.
4. Kalp krizi vakalarında, ağrının başlamasından sonraki ilk iki saat içinde hastaneye ulaşmanız oldukça önemlidir. Bu süre zarfında tıkanan damarınız, balon ve stent uygulaması ile açılabilir ve kalıcı hasarın önüne geçilebilir. Her yarım saatlik gecikme, ölüm oranını yüzde 8 artırır.
Kalp krizi riskine karşı hazırlıklı olmak adına, hangi hastaneye gideceğinizi ve nasıl ulaşacağınızı önceden planlamak önemlidir. Bu, acil bir durumda değerli zaman kazandırır. Sonuç olarak, COVID-19 aşıları ve kalp krizi riski hakkındaki bilgiler ışığında, aşıların kalp krizine yol açtığına dair iddiaların bilimsel bir dayanağı olmadığı anlaşılmaktadır.